description

Franz Anton Könner (3-10-1757 - 4-5-1824)

Een Zwitserse Louis XVI verguld messing ‘pendule d’officier’, met kwartierslag, repetitie en wekker, F.A. Könner, circa 1790.

Literature

Jürgen Abeler, Meister der Uhrmacherkunst, Wuppertal 2. Auflage, 2010, pp. 306.

Detail Description

Pendule d’officier

Dit is een ‘pendule d’officier’, een vroeg type reisklok dat zich onderscheidt door een exclusieve behuizing die dan gemaakt is van vuurverguld brons of exotische houtsoorten. De term laat zich vertalen als ‘officiersklok’ maar het is niet zo dat deze klokken alleen maar door hoge militairen werd gebruikt. Het was de rijke bovenlaag die ze konden veroorloven die deze klokken gebruikten. Wellicht door de kleine vraag, het kleine aanbod of de hoge kosten waardoor reisklokken vrij zeldzaam waren voor het tweede kwart van de 19e eeuw. Als we kijken naar de klokken die nog er nog zijn kunnen we concluderen dat vanaf 1760 er een kleine maar stijgende vraag was naar reisklokken. Veel van deze klokken zullen op aanvraag gemaakt zijn naar de specifieke wensen van de klant. Hierdoor is het zo dat klokken uit deze periode vrij individueel zijn en vaak van elkaar verschillen. Rond 1790 ontstond er in de Jura in het grensgebied van Zwitserland en Frankrijk een productie wat meer gestandadiseerd was. Deze klokken in dit bergachtige gebied gemaakt om door anderen verkocht te worden. Daarom werden ze uitgevoerd met veel eigenschappen die een klant mogelijk zou willen om op deze manier zoveel mogelijk potentiële klanten aan te spreken. Deze klok is gemaakt in deze traditie en is uitgevoerd met kwartierslag, repetitie en wekker. Allemaal eigenschappen die handig zijn voor een klok die gebruikt werd op reis óf in de slaapkamer. De compacte vuurverguld bronzen Louis XVI kast is niet alleen praktisch maar ook aantrekkelijk en elegant. Naast de kast er ook nog de zeer fraaie wijzerplaat met de datum aanduiding, de fraaie signatuur en de wijzers die het plaatje compleet maken.



Fleur-de-lis

De 10-cm doorsnee geëmailleerde wijzerplaat heeft Romeinse cijfers en is gesigneerd Fs. Ant.ne Könner A Bruchsall. De buitenrand heeft twee vergulde lijnen waar de datumcijfers zijn aangebracht. Hier binnen is de inutenring aangegeven met punten en kwartiercijfers. De verguld gegraveerde wijzers zijn van het fleur-de-lis type. De wekkerinstelling en datumwijzer zijn van geblauwd staal.



Kwartierslag

Het uurwerk wordt aangedreven door twee veertonnen en heeft een gangduur van dertig uur. Het gaande werk heeft snek en ketting en wordt gereguleerd door spillegang in combinatie met een balans. De klok heeft kwartierslag d.m.v. zaagslagwerk op twee bellen. Ook heeft de klok trek-kwartier repetitie. Door aan een touwtje te trekken windt een klein veertonnetje op waarmee de repetitie geslagen wordt van de laatst geslagen kwartieren en uren. Ook de wekker heeft trekopwinding.



Louis XVI

De vuurverguld bronzen kast wordt bekroond door een handvat in de vorm van een slang. De acanthus bladeren boven en aan de voorkant alsmede de grote rozetten aan de zijkant zijn typerend voor de Louis XVI periode. De kast staat op fraai gedraaide poten.



Klokkenmaker

Franz Anton (François-Antoine) Könner werd geboren in Bruchsal in 1757. Verder staat vermeld dat hij trouwde in 1786. Hij werd klokkenmaker van het hof van ‘Fürstbischof’ August von Bruchsal Graaf von Limburg-Stirum. Franz-Anto stierf in 1824. Lit.; Jürgen Abeler, Meister der Uhrmacherkunst, 2010, pp.306.