Johannes de Mol was een Nederlandse dominee, patriot en porseleinfabrikant. In 1774 startte De Mol (Midlum (Friesland), 15 september 1726 – Amsterdam, 22 november 1782) met de fabricage van porselein als een werkgelegenheidsproject voor de plaatselijke en verarmde bevolking.

Dominee De Mol kocht een partij klei uit de kelders van het Muiderslot, overgebleven van de Weesper porseleinfabriek (1759-1768). Hij begon met zijn experimenten in het tuinhuis achter de pastorie van de De Nederlandse Hervormde Kerk in Oud-Loosdrecht. De porseleinfabriek leverde een zeer grote productie en een enorme variatie aan voorwerpen. Het porselein werd gemerkt met de letters M.O.L. Dit staat voor de afkorting Manufactuur Oud Loosdrecht, maar het  verwijst natuurlijk ook naar zijn eigen naam. Het merk M.O.L. werd uitgevoerd in onderglazuur blauw en de letters werden vaak ingegrift in de nog natte klei.

Dominee De Mol liep al snel tegen dezelfde problemen aan als zijn voorganger in Weesp, zoals hoge productiekosten, sterke buitenlandse concurrentie en een te klein afzetgebied. Kort voor zijn dood in 1782 deed De Mol de fabriek over aan een aantal Amsterdamse geldschieters, die het bedrijf in 1784 naar Ouder- en vervolgens Nieuwer-Amstel verplaatsten.

Er was sprake van een continue overgang van Loosdrecht naar Ouder-Amstel. Vormen, matrijzen en motieven bleven hetzelfde. De producten uit de Amstelfabriek werden gemerkt met het woord AMSTEL in onderglazuur blauw. Sommige van de producten dragen de fabrieksmerken van zowel Loosdrecht als Amstel.

 

Afbeelding
Een stel porseleinen Loosdrecht bloemflesjes met verfijnde beschildering van een rivierlandschap Loosdrecht, ca 1778
Gemerkt M:OL in onderglazuur blauw en ingegrift M:OL
Deze bloemflesjes worden in de literatuur ook wel jachtflesjes genoemd vanwege de platte buik. Uit een 18e-eeuwse boedelbeschrijving is gebleken dat dergelijke vaasjes op de schoorsteenmantel stonden en bedoeld waren voor bloemetjes. Vrijwel alle landschapdecors op Loosdrecht porselein zijn naar ontwerp van de topografisch tekenaar Nicolaas Wicart (1748  – 1815). De meest verfijnde landschapjes zijn door hem zelf op het porselein geschilderd. Deze vaasjes komen uit de beroemde collectie van Heeckeren. Het Amsterdam Museum bezit een paar vaasjes met dezelfde vorm, maar met insecten en vlinders.
Provenance: F. Baron van Heeckeren van Walien.
In bruikleen aan het Rijksmuseum (BK-BR 910 A-B) van december 1981 tot 1 maart 1999.