description
Een robuust gevormde bord (sometsuke) van Japans porselein, versierd in onderglazuur blauw op een witte achtergrond. Het bord heeft een centraal tafereel van een vogel, geschilderd in krachtige blauwe tinten en omrand met een dubbele blauwe lijn. Het stelt een grote fazant voor met zijn kop naar achteren gedraaid, met een tak in zijn snavel. Hij staat op een rots naast een rietkluit, herkenbaar aan zijn langwerpig blad. De afgeplatte rand van het bord heeft rondom een smalle blauwe lijn. De achterkant van de rand is versierd met rietstengels en een vliegende vogel boven een enkele blauwe lijn; met een dubbele blauwe lijn rondom de voetrand. De onderzijde heeft drie duidelijke bak sporen en is gedecoreerd met een ongewoon cirkelvormig felicitatieteken met het karakter ju (lang leven) binnen een blauwe lijn. Het bord heeft een toebehorend later gedateerde zwartgelakte houten doos (kibako).
Borden van dit vroege type Arita-aardewerk werden waarschijnlijk gemaakt voor de binnenlandse markt, maar sommige stukken kwamen aan het einde van de 17e eeuw ook in Europa terecht. Dit type onderglazuur blauwe schaal wordt Sometsuke (染付) genoemd, wat letterlijk ‘verven’ betekent in het Japans. Er wordt gezegd dat de naam is afgeleid van de gelijkenis met de diepblauwe kleur van indigo-verf uit Japan.
In Japan wordt de fazant (kigisu) in afbeeldingen vaak gebruikt als vervanging voor de feniks, maar hij is te onderscheiden door zijn meer natuurlijke uiterlijk. De groene fazant is de inheemse Japanse variant en wordt beschouwd als de nationale vogel van Japan. Deze vogel wordt vooral geassocieerd met de lente, maar ook met moederliefde, omdat vrouwtjesfazanten hun jongen beschermen en zelfs op hun nest blijven zitten als een bosbrand het dreigt te vernietigen. Het zijn ook woeste vogels: mannetjes pikken hun vijanden dood.
Toen Japanse pottenbakkers begonnen met het maken van porselein, lieten ze zich inspireren door onderglazuur blauw porselein uit China. Halverwege de 17e eeuw raakte de Chinese porseleinproductie in verval als gevolg van sociale onrust en dynastieke veranderingen. Om aan de Europese vraag te voldoen, moedigden Nederlandse handelaren – die handelden vanuit Deshima – de prille Japanse porseleinindustrie aan om het gat op te vullen dat China had achtergelaten. Aanvankelijk volgden de ontwerpen Chinese voorbeelden, maar tegen het midden van de 17e eeuw ontwikkelden zich unieke Japanse stijlen en motieven, zoals deze schaal.
Borden van dit vroege type Arita-aardewerk werden waarschijnlijk gemaakt voor de binnenlandse markt, maar sommige stukken kwamen aan het einde van de 17e eeuw ook in Europa terecht. Dit type onderglazuur blauwe schaal wordt Sometsuke (染付) genoemd, wat letterlijk ‘verven’ betekent in het Japans. Er wordt gezegd dat de naam is afgeleid van de gelijkenis met de diepblauwe kleur van indigo-verf uit Japan.
In Japan wordt de fazant (kigisu) in afbeeldingen vaak gebruikt als vervanging voor de feniks, maar hij is te onderscheiden door zijn meer natuurlijke uiterlijk. De groene fazant is de inheemse Japanse variant en wordt beschouwd als de nationale vogel van Japan. Deze vogel wordt vooral geassocieerd met de lente, maar ook met moederliefde, omdat vrouwtjesfazanten hun jongen beschermen en zelfs op hun nest blijven zitten als een bosbrand het dreigt te vernietigen. Het zijn ook woeste vogels: mannetjes pikken hun vijanden dood.
Toen Japanse pottenbakkers begonnen met het maken van porselein, lieten ze zich inspireren door onderglazuur blauw porselein uit China. Halverwege de 17e eeuw raakte de Chinese porseleinproductie in verval als gevolg van sociale onrust en dynastieke veranderingen. Om aan de Europese vraag te voldoen, moedigden Nederlandse handelaren – die handelden vanuit Deshima – de prille Japanse porseleinindustrie aan om het gat op te vullen dat China had achtergelaten. Aanvankelijk volgden de ontwerpen Chinese voorbeelden, maar tegen het midden van de 17e eeuw ontwikkelden zich unieke Japanse stijlen en motieven, zoals deze schaal.
Arita Bord met Fazant
Porselein | Hoogte: 2,5 cm | Diameter: 22,2 cm | Japan, Arita, Edo periode, circa 1650-1660 | Herkomst: - Privécollectie, Japan 2012 - Privécollectie, Nederland 2015 | Gepubliceerd in: Vanderven Oriental Art Catalogus 2025, Flora & Fauna, no. 7.
Contact
Vanderven Oriental Art
's-Hertogenbosch
related artworks