description

Adriaan Lubbers (1892 - 1954)

gesigneerd, getiteld en gedateerd 1930 verso
olieverf op doek
53,5 x 62,5 cm

Provenance

Amsterdam, Kunsthandel Frans Buffa en Zonen, 1933
Sotheby’s Amsterdam, 7 december 1995, lot 169
Sotheby’s Amsterdam, 1 december 1997, lot 321

Literature

J. Slagter, ‘Adriaan Lubbers bij Frans Buffa en Zonen, Amsterdam', Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift jrg. 43, deel 86, juli-december 1933, pp. 68-70
A. Venema, 'Adriaan Lubbers’ New York', Mijdrecht 1980, pp. 19, 21 (afgebeeld in kleur)
A. Blokland, 'Adriaan Lubbers 1892-1954. Tussen Nederland en New York', Laren 1999, p. 45-46 (afgebeeld in kleur)

Exhibition

Amsterdam, Kunsthandel Frans Buffa en Zonen, 'Adriaan Lubbers', 29 april – 13 mei 1933
Laren, Singer Museum, 'Adriaan Lubbers (1892-1954). Tussen Nederland en New York', 28 november 1999 – 20 februari 2000, no. 26
Bergen, Museum Kranenburgh, 'Kunstenaars op vakantie', 11 augustus 2009 – 17 januari 2010

Detail Description

Adriaan Lubbers was één van de eerste Europese kunstenaars die naar New York afreisde om de bruisende metropool op het doek vast te leggen. Gedurende verschillende verblijven in de stad (1916-1919, 1926-1928, 1929, 1937) raakte hij gefascineerd door de overweldigende architectuur en het hectische leven in de wereldstad. Ook in de latere jaren, toen hij woonachtig was in Parijs en Laren, bleef New York hem boeien.



In zijn New Yorkse stadsgezichten trekt Lubbers de lijn door die hij in Positano had ingezet. Hij benadrukte de dominante lijnen van de architectuur, terwijl zijn verfbehandeling steeds vrijer en gedurfder werd. Dat zien we goed in ‘Man on L Station’. De verf is in ongewoon dikke lagen opgebracht, waarbij de details met de achterkant van het penseel in de verfhuid zijn gekrast. De stad in wintertooi was een favoriet thema van Lubbers, die gefascineerd was door het contrast van de witte sneeuw met de strakke lijnen van de architectuur.



Opvallend genoeg schilderde Lubbers een groot deel van de gezichten op New York in Parijs, waar hij vanaf 1928 woonde en werkte. Hij putte daarbij uit getekende studies die hij eerder had gemaakt. Een kort bezoek aan New York in 1929 leverde eveneens nieuwe inspiratie op. Het is niet ondenkbeeldig dat juist toen het idee is ontstaan voor ‘Man on L station’, dat hij een jaar later voltooide.  



Lubbers exposeerde ‘Man on L Station’ in 1933 op zijn solo tentoonstelling bij de Amsterdamse kunsthandel Frans Buffa. De bekende kunstcriticus Jan Slagter, die bevriend was met Leo Gestel, stond uitgebreid stil bij het schilderij, waarin hij de bijzondere status van dit schilderij onder de aandacht bracht:



Het sneeuwt, alles is wit. De trein is weg of moet nog komen. Heel dicht op de voorgrond, zoo dat alleen de groote kop zich plaatst voor het beeld van de besneeuwde oneindigheid, een man, die daar op zijn trein wacht, of het station verlaat. Heel nuchter en eenvoudig zijn deze feiten, maar hoe fel weet Lubbers ons hier te ontroeren, niet door medelijden voor dezen man, maar door de verheffing van deze werkelijkheid, die velen zou afstoten, tot schoonheid. Ieder mag er bij denken, wat hij wil: hoe eenzaam die man daar is, hoe meedogenloos en verpletterend de technische volmaaktheid van de metropool, hoe fijn de tint van sneeuw tegen de wolkenkrabbers. Maar niemand zal dien man vergeten, grauw-bruin en eenzaam, huiverig stappend door de sneeuw tusschen de rijzing der wolkenkrabbers, die in het gewarrel der witte vlokken nog vreemder wonderen lijken. Dit is geen verhaaltje of anecdote, maar een met zeer beperkte middelen zuiver schilderkunstig geschapen beeld van een samenleving, zooals dat beeld in Lubbers ontstond.



Dat Lubbers’ eigenzinnige visie op de stad New York op een vruchtbare bodem viel blijkt uit het commentaar van de criticus Leo Faust, die in 1930 de fameuze Parijse galerie Zak bezocht en daar  het jongste werk van Lubbers zag: ‘New York is in de mode. Zoo heeft Lubbers geboft dat zijn ster rees juist op het goede moment. Parijs wachtte op iemand, die met dichterlijke visie van den kunstenaar, tastbaar, scherper geformuleerd dan met woorden, haar het nieuwe decor suggereeren kon’.



Een jaar later exposeerde Lubbers wederom bij Galerie Zak en schreef de NRC: ‘Hij was de eerste Europeesche schilder, die aan de bonkige overweldiging der Manhattan en Brooklyn-verhoudingen zijn heele oeuvre wijdde. Hij gaf de eerste veelomvattende interpretatie, die iets anders was dan een toeristenindruk’.



Piet Mondriaan, met wie Lubbers goed bevriend was, had grote waardering voor zijn New Yorkse werken en deelde de fascinatie voor de stad. In een brief aan Lubbers schrijft hij: ‘Ja ik geloof ook dat je van New York nog veel kunt maken maar ’t lijkt me noodig dat je er dan eerst weer eens een tijd komt. Die grootheid die in je Amer. dingen zit, zit ook wel in ’t andere werk maar mij dunkt New York is een al zeer geschikt motief … Piet Mondriaan’.